صورت مالی چیست؟
صورت های مالی گزارش هایی هستند که توسط مدیران شرکت تهیه می شوند تا عملکرد و وضعیت مالی در یک تاریخ مشخص یا بازه زمانی معین نشان داده شود.
صورت های مالی شامل ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد، صورت سود و زیان و صورت سود و زیان جامع می باشند. این صورتها آماده شده تا به مشتری ها، سرمایه گذاران، طلب کاران و مجموعه افراد ذینفع، اطلاعاتی در مورد وضعیت مالی شرکت ارائه دهند.
شرکت های سهامی عام مکلف به تهیه صورت های مالی در زمان معین جهت ارائه به سازمان بورس هستند. یکی از مهمترین منابع داده های مالی، صورت های مالی بنگاه ها می باشند. سرمایه گذاران و تحلیل گران برای تجزیه و تحلیل عملکرد یک بنگاه اقتصادی و ارائه پیشبینی در مورد آینده قیمت سهام آن به داده های صورت های مالی متکی هستند. اعضای شرکت از صورت های مالی به عنوان ابزار نظارتی بر روی مدیران استفاده می کنند.
انواع صورت های مالی
انواع صورت های مالی شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد، صورت سود و زیان جامع منی باشد که در ادامه به بررسی هر چه بیشتر هر یک از آنها می پردازیم.
ترازنامه
ترازنامه خلاصه ای از موقعیت مالی بنگاه اقتصادی در یک روز و ساعت خاص است. در ترازنامه دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام در یک تاریخ خاص ذکر شده است. به یک معنا ترازنامه، تصویری از اوضاع مالی بنگاه در آن تاریخ است. سرمایه گذاران و طلبکاران می توانند از ترازنامه برای تحلیل چگونگی تامین سرمایه بنگاه ها استفاده کنند.
فرمول تهیه ترازنامه به این شرح است، دارایی های یک شرکت برابر است با بدهی ها و حقوق صاحبان سهام. همانطور که در فرمول مشخص است مجموع دارایی های یک شرکت باید برابر با بدهی ها و حقوق صاحبان سهام باشد. در ترازنامه دارایی ها در ستون سمت راست و بدهی ها در ستون سمت چپ نوشته می شوند.
می توان این طور گفت که ترازنامه یک صورت مالی است که تصویری از آنچه یک بنگاه در اختیار دارد یا بدهکار است و مبلغ آورده سهام داران، در نقطه خاص از زمان ارائه میدهد. اگر با دقت به ترازنامه توجهکنید در قسمت بالای جدول تاریخ روز خاصی ذکر می شود که معمولا تاریخ پایان دوره مالی است.
صورت جریان وجوه نقد
صورت جریان وجوه نقد یکی از انواع صورتهای مالی است که به طور خلاصه میزان وجوه نقد و معادل های نقدی ورودی و خروجی شرکت را نشان می دهد. در این گزارش چگونگی مدیریت وجه نقد مورد ارزیابی قرار می گیرد. به این معنی که نشان می دهد که بنگاه اقتصادی چگونه وجوه نقد را برای پرداخت بدهی ها یا تامین هزینه های جاری خود مصرف می کند.
صورت جریان وجوه نقد به سرمایه گذاران امکان می دهد تا بفهمند که پول از کجا وارد بنگاه شده و چگونه خرج می شود. این موضوع به افراد ذینفع کمک می کند تا تشخیص دهندکه این بنگاه از نظر مالی قابل اعتماد هست یا خیر.
از بررسی صورت جریان وجوه نقد می توان فهمید که منابع تامین مالی بنگاه اقتصادی داخلی است یا خارجی، آیا شرکت توانایی پرداخت بدهی های خود را دارد یا نه، آیا بنگاه قادر است سود پیش بینی شده را به سهام داران خود پرداخت کند و اینکه آیا شرکت انعطاف پذیری و اعتبار لازم برای تامین مالی فعالیت‌های خود را دارد یا نه.
صورت سود و زیان
صورت سود و زیان، درآمد و هزینه شرکت را طی یک دوره زمانی نشان می دهد. این صورت حساب بیشتر به صورت سالانه ارائه می شود، اما سه ماهه و شش ماهه نیز متداول است.
افراد ذینفع می توانند با تحلیل این صورت مالی بفهمند که آیا شرکت ها به طور کارآمد فعالیت می کنند و سود کافی برای گسترش فعالیت خود را کسب کرده اند یا خیر؟
در محاسبه صورت سود و زیان ابتدا درآمدهای مربوط به دوره مورد نظر را محاسبه می کنیم. سپس هزینه های مربوط به دوره مالی را جمع می زنیم. اگر میزان درآمد از هزینه بیشتر شد شرکت سود داشته و اگر کمتر بود شرکت متحمل زیان شده است.
صورت سود و زیان اطلاعاتی در مورد توانایی یا عدم توانایی بنگاه در سود آوری با افزایش درآمد و کاهش هزینه یا هر دو ارائه می دهند. این صورت مالی به دلیل اینکه با سرعت به ما نشان می دهد که این کسب و کار زیانده بوده یا به سود رسیده است یکی از مشهورترین و پرکاربردترین صورت های مالی است.
مقایسه صورت سود و زیان در دوره‌های سه ماهه یا شش ماهه به ما کمک میکند تا بفهمیم که درآمد و هزینه بنگاه اقتصادی با چه سرعتی رشد یا کاهش داشته است. از این طریق میتوانیم دلایل افزایش هزینه یا کاهش درآمد را بررسی کرده و علت را رفع کنیم و در سه ماهه بعد شاهد نتیجه کار خود باشیم.
صورت سود و زیان جامع
صورت سود و زیان جامع یکی از مهمترین صورت های مالی است. هدف این صورت مالی ارائه اطلاعات مالی و عملیاتی است که بر منافع صاحبان تجارت تاثیر می گذارد.
در این صورت حساب ابتدا سود یا زیان دوره که در صورت سود و زیان مشخص شده قرار داده می شو.د سپس درآمدها و هزینه های شناسایی شده، چه آنهایی که وصول شده و یا هنوز تحقق نیافته به صورت جداگانه در این صورت وارد می شوند. این صورت حساب به صاحبان سرمایه کمک میکند تا بفهمند که سرمایه آنها نسبت به دوره‌های مالی قبل چه تغییری داشته است.
به زبان ساده می توان گفت صورت سود و زیان جامع، کلیه تغییرات مربوط به سرمایه صاحبان بنگاه تجاری ناشی از درآمدها و هزینه هایی که محقق شده یا نشده در یک دوره مالی نشان می دهد.
دارایی های ثابت مشهود، برای ثبت شدن در صورت سود و زیان جامع مجدد ارزیابی می شوند تا ارزش واقعی آنها در دوره مورد بررسی لحاظ شود، همچنین نرخ تسعیر ارز نیز در این صورت اعمال می شود. منظور از نرخ تسعیر تفاوت قیمت ارز در زمان خرید و فروش آن است.
تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان چیست؟
با توجه به توضیحات ارائه شده شاید این سوال برای شما پیش بیاید که تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان چیست؟ در نگاه اول شاید به نظر برسد این صورت های مالی اطلاعات یکسانی را در اختیار ما قرار میدهند، در واقع این طور نیست.
همان طور که ذکر شد ترازنامه وضعیت مالی شرکت در یک تاریخ خاص را جهت استفاده مدیران و سایر افراد نشان میدهد. اما صورت حساب سود و زیان مربوط به یک بازه زمانی سه ماهه، شش ماهه یا یک ساله است.
به عنوان مثال وقتی مدیر بنگاه اقتصادی عنوان می کند که در سال مالی گذشته سود قابل توجهی داشته اما وجه نقد در اختیار ندارد، این سوال پیش میآید آیا واقعا سودی وجودداشته؟ اگر بوده پول ها کجاست؟ جواب این سوال را میتوانیم در صورت های مالی پیدا کنیم. به این شکل که پول هزینه شده در قالب دارایی خود را نشان می دهد، به این ترتیب سود شرکت کاهش پیدا نمی کند ولی پول نقد از دست می رود.
صورت حساب سود و زیان درآمد خالص یک بنگاه تجاری را نشان میدهد اما تراز نامه ارزش واقعی آن را برای ما روشن خواهد کرد. صاحبان سرمایه برای دستیابی به اطلاعات کافی درمورد یک بنگاه اقتصادی لازم است تمام صورتهای مالی را مورد بررسی قرار دهند تا به نتیجه مطلوب و واقعی از وضعیت بنگاه دست پیدا کنند.